Na meer dan 40 jaar is het over en uit. Het oude Stads Gewestelijk Materieel (SGM) uit de jaren '78 t/m '83 wordt nu echt uitgerangeerd. Hoewel het afstoten en slopen van deze Sprinters al geruime tijd aan de gang is, rijdt er tot op de dag van vandaag en op 11 december 2021 voor de laatste keer nog een handvol SGM's rond.

De afkorting SGM staat voor StadsGewestelijk Materieel. Dit betekent dat de Sprinters altijd hebben gediend als stoptrein rond grote steden. Ze zijn gemaakt voor snel accelereren en remmen. Hiervoor werden in de bestuurderscabine drukknoppen aangebracht zodat de bestuurder gemakkelijk de gewenste snelheid kon bepalen.

In Zoetermeer reden de treinen zelfs op de inmiddels voormalige stadslijn. Ook reden ze als strandshuttle van en naar Zandvoort. In de jaren 2006 was het tijd voor een mid-life update waardoor ze nog vele jaren mee zouden gaan, maar ook na zo'n 40 jaar is het tijd om afscheid te nemen van deze apparatuur die niet altijd voorzien is van een toilet, en was ook niet goed toegankelijk voor mensen met kinderwagens, rolstoelen of scootmobielen.

De eerste plannen voor de aankoop ontstonden in 1970. Met Spoorslag '70 voerde de NS een strikte scheiding in tussen stoptreinen en intercity's. Het toekomstplan Rail to '75 werd een jaar eerder ingevoerd. Nieuwe spoorlijnen en voorstadshaltes werden voorgesteld, waaronder de Schiphollijn, de metro naar Amsterdam-Zuidoost, de Oostlijn van de Rotterdamse metro, de Zoetermeer Stadslijn, de sneltramlijn tussen Utrecht en Nieuwegein en de heropening van de spoorlijn naar Veenendaal en Rhenen . De Sprinter zou immers een interessant spoorvoertuig kunnen zijn voor deze spoorlijnen.

Omdat het Materieel '64 niet geschikt zou zijn voor de korte korte afstanden tussen de haltes, werd een nieuw type trein overwogen. In 1966 was het eerste idee een metro-railnet waarbij de decors multi-court waren en dus naast het metronet ook op het spoor moesten rijden, maar in 1969 werd dit plan geschrapt.

Er werd besloten om nieuwe treinen te bouwen. Als eerste werd gekeken naar een bestelling voor de MS61-treinstellen die de Fransen gebruikten op hun RER-netwerk in Parijs. Voor de NS bleek dit echter een trein met meer nadelen dan voordelen: technologie die niet voldeed aan de eisen, geen bestemmingsborden, ramen met enkel glas, een zwakke beschermende constructie voor de machinist, slechte ervaringen met de schuifdeuren en het hoge gewicht. Dit waren al enkele van de vele redenen voor de NS om nieuw materieel te laten bouwen. De eisen waren:

Uiteindelijk kwam Talbot in beeld die volgens een offerte 15 testtreinen kon bouwen en dat is ook gebeurd. Hiermee was de SGM eindelijk geboren.

De presentatie van een mock-up van de machinistencabine en een rijtuig (nu te vinden in het Spoorwegmuseum) was de eerste stap in de bestelling van de SGM-0 treinstellen. In 1975 zag de eerste set 2001 het levenslicht.

De eerste serie van vijftien eenheden deed toen dienst op de voormalige Zoetermeerlijn, die nu onderdeel uitmaakt van de RandstadRail en nu met ander materieel wordt gereden. De sets werden vervolgens genummerd in de serie van 2001 tot 2015. In 1977 plaatste de NS opnieuw een order bij Talbot voor de levering van zestig Sprinters, waarna in 1981 werd besloten om voor deze order een tussenrijtuig te leveren om meer zitplaatsen te voorzien. aanbieden. Nog voordat de levering van deze zestig tussenrijtuigen van start ging, bestelde NS in september 1981 nog vijftien sets, die als driedelige Sprinter werden geleverd.

De SGM Sprinter is in de jaren 90 in verschillende varianten op de baan gaan rijden:

Spitspendels De 2027 en 2029 zijn in 1994 omgebouwd tot Spitspendels om als spitstrein tussen Rotterdam Centraal en Vlaardingen ingezet te kunnen worden. Het doel van de renovatie was om het in- en uitstappen te versnellen en meer zitplaatsen te creëren. Stoelen werden vervangen door klapstoelen en staanplaatsen werden gemaakt door het inbouwen van handgrepen. Ook zijn de toegangen tot de balkons vergroot en is de eerste klasse verwijderd. Van deze twee stellen heeft de 2027 enige tijd gereden met een totale advertentie voor het Algemeen Dagblad.

De koppels reden een jaar lang hun spitsdiensten en opvallend genoeg werden ze niet in de dienstregeling opgenomen, maar alleen regionaal aangekondigd.

Strandsprinter Omdat de intercity's tussen Zandvoort aan Zee en Eindhoven/Maastricht in de jaren negentig te lang werden om te stoppen op de perrons van de stations Overveen en Zandvoort aan Zee, zijn deze series vanaf dienstregeling 95/96 ingekort naar Haarlem. Er konden overigens twee paar worden gebruikt: de 2026 en 2028. Deze kregen voor deze lijn een speciale kleurstelling: op de buitenzijde de tekst "Strandsprinter" en diverse gekleurde strandballen. De strandballen zijn in 1996 verwijderd. De aflevering vond plaats in maart 1995. De stellen hadden een vergelijkbaar interieur als dat van de Spitspendel, maar de bagagerekken zijn verwijderd en er zijn minder banken vervangen door klapstoelen.

CityPendel In 1995 is de 2001 t/m 2015 omgebouwd tot Stadspendel, voor gebruik op de Zoetermeerse Stadslijn en Hofpleinlijn als een soort metro-achtige trein. Later werd de naam veranderd in CityPendel. Later werden ook de 2021-2035 omgebouwd tot de Citypendel.

Ook het interieur van de sets werd onder handen genomen om een ​​vlotte passagiersstroom te garanderen: de schotten tussen de afdelingen en balkons werden verwijderd, waardoor de treinstellen een open uitstraling kregen. Ook waren er minder zitplaatsen en meer staanplaatsen. Ook de eerste klasse werd verwijderd. Aan de buitenkant werden de grijze deuren geel geverfd en ook de blauwe reclamestroken verwijderd. Alle sets waren aangepast voor eenmansbediening, en dus voorzien van uitklapbare spiegels aan de buitenzijde, zodat de chauffeur kon zien of iedereen was ingestapt. Sommige stellen waren uitgerust met bewakingscamera's.

Alle tweedelige stellen hebben in deze gedaante gereden totdat ze vanaf 2006 hun midlife-upgrade kregen bij Randers in Denemarken. Hier werd het interieur gelijk gemaakt aan dat van de driedelige sets. De koppels van de eerste generatie die een tussenbalg misten, kregen het daar ook.

Begin 2001 is besloten om de driedelige sets een complete midlife revisie te geven. Na een Europese aanbesteding wint de Deense vestiging van Bombardier in Randers het contract, dat in april 2002 van start gaat. De gehele aandrijftechniek wordt onder handen genomen: het tractiesysteem wordt vervangen door een choppersysteem dat al in de sets van 2014 en 2015 is getest. De motorgeneratoren worden vervangen door statische omvormers. Ook worden de compressoren vervangen door modernere en stillere exemplaren. Door al deze veranderingen kon de trein weer wat sneller sprinten, en nu 125 kilometer per uur in plaats van 120. Je kunt zeker een paar minuten besparen in de dienstregeling.

Het interieur heeft een open karakter met glazen panelen en deuren. En er komt een LED-display dat de aankomsttijden weergeeft. De banken maken plaats voor individuele stoelen, die een blauwe fluwelen bekleding kregen voor de tweede klas en een rode bekleding voor de eerste klas. Dit is de start van de NS om de twee klassen duidelijk herkenbaar te maken in de te bestellen of te renoveren treinen.

De eerste trein die wordt gereviseerd is de driedelige 2836. Na voorbereiding in ons land in de werkplaatsen van Tilburg en Leidschendam is de trein op 28 april 2002 naar Randers gestuurd voor de grote midlife upgrade. Als laatste treinstel in deze serie wordt treinstel 2895 op 1 mei uit de vaart genomen om een ​​upgrade te krijgen. Als treinstel 2995 zal het op 18 augustus 2006 weer in gebruik worden genomen.

CityPendels worden SGMm's In september 2006 vertrokken de twee CityPendels met de nummers 2014 en 2015 naar Denemarken. Ze stonden enige tijd in reserve vanwege een andere tractieaandrijving, die niet geheel storingsvrij bleek te zijn. In Denemarken werd bekeken of het zinvol zou zijn om ook de andere tweedelige SGM Sprinters te moderniseren. Aanvankelijk dacht de NS aan een vervroegde verhuizing, maar omdat er voor de nieuwe dienstregeling extra treinen nodig waren, werd overwogen om de sets dezelfde revisie te laten ondergaan als de voorgaande drie.

De uitkomst was positief en de revisie na voorbereiding begon in augustus 2008 en duurde tot 2009. De koppels zijn terug uit Denemarken met een nummer in de 2100 serie, hiervoor is het ingestelde aantal verhoogd met 110, zodat er eerder geen nummers worden gebruikt gebruikt door de SM'90-apparatuur. De vijftien sets uit de eerste serie werden tijdens de revisie voorzien van klapbalgen en alle dertig sets werden weer voorzien van een eersteklas coupé. Zij waren echter de enige stellen die geen toilet hadden.

Voel op 9 december 2018 langzaam het doek voor deze Sprinter-treinstellen. De instroom van de Nieuwe Generatie Sprinter (SNG) was begonnen en de SGM's konden geleidelijk aan uit dienst worden genomen. Ook een aantal stellen stond aan de kant vanwege brandstichting. De eerste rijtuigen van deze treinstellen werden in april 2018 afgevoerd voor schroot.

Eind 2019 is de ontmanteling gestart, waardoor de SGM-treinstellen een leeftijd van 37 tot 45 jaar zullen hebben bereikt. Diverse onderdelen worden verkocht aan liefhebbers en aan bedrijven die de onderdelen willen gebruiken voor circulaire productie van nieuwe producten, zoals kussens, tassen en schoenen.

Als de klok op 12 december 2021 om vier uur 's ochtends slaat en in 2022 de nieuwe dienstregeling ingaat, dan is het echt voorbij met de SGM Sprinters. De 2133 heeft inmiddels een plek gekregen in het Spoorwegmuseum en zal regelmatig blijven rijden, en de 2134 dient als trainingstreinstel voor de ProRail Incidentbestrijding, maar rijdt niet meer.

Met tot nu toe nog twee koppels over, is de geschiedenis van de eerste Sprinter bewaard gebleven. De mock-up met de slagkop, die in de jaren 70 werd gebouwd, is ook jarenlang bewaard gebleven en staat nog steeds in het spoorwegmuseum.

Met het einde van een 40-jarig tijdperk waarin Sprinters een deel van de stoptreinen reden, hebben we niets anders te zeggen dan:

Vaarwel, goede oude SGM Sprinter. Je bent er nu echt uit! Afscheid!

© 2007 - 2021 Treinenweb.nl. Alle rechten voorbehouden Contact Onze vrienden Disclaimer