Bij een supermarkt in Dokkum (Friesland) hing tot gistermiddag een advertentie van een uitgeputte koe met daarbij de tekst 'veel melkkoeien worden na 6 jaar afgedankt'. Na een klacht van boer Jos op Twitter werd de reclame-uiting van Wakker Dier stante pede weggehaald. Boerenterreur, klinkt het op Twitter.

De ophef over de reclame begon met een filmpje op Facebook en verspreidde zich als een olievlek over social media. "Zijn jullie nou helemaal van het padje?", twitterde ene Jos naar Jumbo. "Moet er weer een distributiecentrum geblokkeerd worden, of wat?"

Het duurde niet lang voordat Jumbo reageerde. "De reclame wordt niet meer getoond bij onze winkels", beloofde de supermarktketen aan boer Jos. In onderstaande reactie wijst Jumbo er nog op dat het formeel niet verantwoordelijk is voor de reclameschermen. "De reclames worden beheerd door een externe partij. Wij waren niet op de hoogte dat deze zou worden ingezet."

Het is niet voor het eerst dat er dreiging uitgaat van boeren. In plaats van de advertentie weg te halen, had Jumbo ook aangifte kunnen doen van bedreiging, in de volksmond vaak intimidatie genoemd, zegt hoogleraar algemene rechtswetenschap Jan Brouwer van de Rijksuniversiteit Groningen.

Absurd, noemt Wakker Dier het besluit. Het lijkt erop dat de reclame is teruggetrokken onder druk van 'mondige activisten die betrokken zijn bij de boerenprotesten', zegt de dierenwelzijnorganisatie. "In deze reclame is een koe te zien die in een stal ligt, niet meer en niet minder. Blijkbaar mag dat al niet meer, terwijl je op diezelfde plek wel reclame mag maken voor allerlei zuivel- en vleesproducten."

Ook andere twitteraars vinden het besluit maar vreemd. "Een of andere malloot bedreigt jullie en jullie gaan meteen overstag", merkt een twitteraar op. "Buigen voor terrorisme", oordeelt een ander.

Jumbo zelf wil niet veel kwijt over de commotie. De supermarkt verwijst door naar Global Media, dat de eigenaar is van de digitale schermen. "Zij verkopen advertentieruimte aan andere organisaties en beheren de schermen."

Global Media laat weten dat er geen sprake is van 'buigen voor terreur'. "De locatie van een reclame geeft context aan de uiting", zegt marketingdirecteur Guy Grimmelt. "We vinden het prima dat Wakker Dier deze boodschap wil verkondigen, maar liever niet naast de plek waar iemand zijn brood wil verdienen. De oproep om geen zuivel te gebruiken bij een supermarkt vinden wij te heftig. Deze boodschap hoort eerder in meer publiek gebied, bijvoorbeeld langs de snelweg, in een algemeen winkelcentrum of bij een bushokje."

In de buurt van scholen mag ook geen reclame worden gemaakt voor gokken of alcohol, zegt Grimmelt. "En als bij wijze van spreken Bakkerij 't Stoepje wenst te adverteren rond vestigingen van Bakker Bart zullen we daar ook niet akkoord mee gaan. In dit geval is het verkeerd gegaan in het voortraject. Met boerenterreur of wat dan ook heeft het niets te maken."

Veel boerensympathisanten betwisten de boodschap van Wakker Dier: 'veel melkkoeien worden na 6 jaar afgedankt'. Wakker Dier baseert zijn cijfers op data van de Coöperatie Rundveeverbetering (CRV). Uit de meest recente cijfers van de fokkerijorganisatie blijkt dat een Nederlandse melkkoe gemiddeld 2180 dagen leeft, oftewel 5 jaar en ruim 11 maanden.

Die cijfers komen redelijk overeen met onafhankelijke data van de Universiteit Wageningen uit 2013, die de levensverwachting destijds een halfjaar lager inschatte. De universiteit merkt wel op dat er tussen bedrijven vrij grote verschillen zijn. Op de 25 procent bedrijven met de laagste levensduur is de levensduur 4,9 jaar, terwijl het op de 25 procent met de hoogte levensduur 7,1 jaar is.

Hoogleraar Brouwer uitte eerder zijn twijfels over de demonstratie voor het huis van stikstofminister Christianne van der Wal. In tegenstelling tot veel collega's dacht hij wel dat de demonstrerende boeren daarmee over de schreef gingen.

"Er ging zoveel dreiging vanuit dat je ernstig kan twijfelen aan de vreedzaamheid van de demonstratie. Eén van de kenmerken van een demonstratie is dat de aanwezigen onder vreedzame omstandigheden een gezamenlijk standpunt duidelijk willen maken. Door met zovelen tegelijk en onaangekondigd het privédomein te betreden leek daar toen geen sprake van." Bekijk hier beelden van het ongewenste huisbezoek:

Door voornoemde tweet krijgt ook Jumbo te maken met een dreiging van geweld, namelijk het blokkeren van een distributiecentrum, zegt Brouwer. "Blokkadeacties zijn tot op zekere hoogte toegelaten als ze niet het hele functioneren van bijvoorbeeld een supermarkt aantasten. Als Jumbo bedreigd wordt met het lamleggen van distributiecentra valt dat mijn inziens onder geweld zoals omschreven in artikel 284 in het Wetboek van Strafrecht. In plaats van de posters weghalen zou een aangifte mogelijk kansrijk zijn geweest."

Wakker Dier laat weten dat het 'op zijn minst' zijn geld terug wil. "En we willen heel graag weten waarom hiertoe is besloten", zegt de woordvoerster. "Vooral ook omdat er andere routes zijn om onvrede over reclame-uitingen aan te kaarten, zoals bij de Reclame Code Commissie."

Altijd weten wat er speelt? Download de gratis RTL Nieuws-app en blijf op de hoogte.